NGƯỜI TẠO SÓNG

Trong nền kinh tế tư bản, các chủ thể kinh tế theo đuổi cùng một mục đích là lợi nhuận có xu hướng khai thác trước hết những lĩnh vực đem lại tỷ suất lợi nhuận cao nhất với những nỗ lực thấp nhất. Trong một nền kinh tế thị trường non trẻ như Việt Nam, xu hướng trên là rõ ràng khi các lĩnh vực như khai thác khoáng sản, bất động sản, tài chính – ngân hàng, viễn thông… hấp dẫn các nhà đầu tư. Chính phủ bên cạnh các chức năng như bảo vệ lãnh thổ, duy trì trật tự xã hội, cải thiện phân phối thu nhập, thì nó cũng là một tập đoàn tập hợp những cá nhân và là một tập thể theo đuổi lợi ích, trong đó chủ yếu vẫn là lợi ích kinh tế. Thời kỳ 2000 – 2007, với chủ trương đẩy mạnh đầu tư phát triển kinh tế, chính phủ thực hiện các chính sách thu hút đầu tư nước ngoài, đồng thời nới lỏng van tín dụng trong nước tạo ra làn sóng đầu tư mạnh mẽ. Và thực tế là các nhà đầu tư đã tha hồ lướt sóng. Ý thức rõ ràng về các lĩnh vực mà tín dụng chảy vào, trong dài hạn người ta buộc phải nghĩ đến một số vấn đề: Liệu nền kinh tế có hấp thu nổi lượng vốn đầu tư hay không? Làm thế nào để kiểm soát được hiệu quả của đồng vốn? Ảnh hưởng của phát triển ồ ạt này đến các tấng lớp khác nhau trong xã hội? Đâu là con đường phải đi sau cơn bão? Trong một nền kinh tế thị trường tự do với sự phát triển cao của các thể chế dân chủ, việc mọi chủ thể (trong đó có chính phủ) khi theo đuổi lợi ích riêng rẽ trong dài hạn vẫn sẽ đem lại lợi ích cho toàn xã hội. Đâu đó vì thiếu bàn tay vô hình, chính người tạo ra sóng được cho rằng phải nhìn thấy và có phương án giải quyết các vấn đề trên. Nhưng người tạo sóng chẳng qua cũng là một tập đoàn mà nếu vươn tay ra thì nó cũng chỉ với theo những lợi ích riêng rẽ mà thôi. Vì vậy các tầng lớp trong xã hội đua nhau học lướt sóng, hi vọng không bị rớt lại trong một cuộc đua không cân sức.